Τρίτη 24 Μαΐου 2011

O πολύτιμος προσωπικός χώρος



Έχεις νιώσει ποτέ δυσαρέσκεια επειδή κάποιος στεκόταν πολύ κοντά σου όταν σου μιλούσε, σε κοιτούσε επίμονα για αρκετή ώρα, φώναζε μέσα στο αυτί σου ή κάθισε πολύ κοντά σου μέσα στο λεωφορείο; Σίγουρα ναι. Αν αναρωτιέσαι ακόμα το γιατί, υπάρχει εξήγηση. Ένας άγνωστος άνθρωπος μόλις παραβίασε τον προσωπικό σου χώρο.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο προσωπικός χώρος δεν είναι παρά ένα αόρατο πεδίο γύρω από το σώμα μας το οποίο όταν παραβιαστεί νιώθουμε δυσαρέσκεια. Οι άνθρωποι μπορούν να νιώσουν ότι καταπατάται ο ιδιωτικός τους χώρος ακόμα και από έναν ανεπιθύμητο ήχο, μια άσχημη μυρωδιά ή ένα αδιάκριτο βλέμμα. Στην εποχή μας που ο πληθυσμός αυξάνεται δραματικά οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο προστατευτικοί όσον αφορά τον προσωπικό τους ζωτικό χώρο. Μελέτες που αφορούν αεροπορικές εταιρείες υποδεικνύουν ότι η επιθυμία για λίγο παραπάνω προσωπικό χώρο, βρίσκεται ανάμεσα στις κορυφαίες απαιτήσεις των επιβατών. Συγκεκριμένα σε πρόσφατη έρευνα του διαδικτυακού "TripAdvisor" οι ταξιδιώτες δήλωσαν πως ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για να έχουν πιο ευρύχωρες θέσεις και περισσότερο χώρο για τα πόδια τους κατά την πτήση, παρά για μασάζ ή πλουσιότερα ταξιδιωτικά γεύματα. Μάλιστα η "EOS Airlines" που κάνει πτήσεις μεταξύ Νέας Υόρκης και Λονδίνου, αυτό που τονίζει στις διαφημίσεις της είναι το γεγονός ότι προσφέρει στους επιβάτες της "21 τετραγωνικά εκατοστά προσωπικού χώρου". Η ανάγκη περιχαράκωσης του προσωπικού μας χώρου δεν εκδηλώνεται μόνο στα μέσα μεταφοράς. Οι επικοινωνιολόγοι είναι σε θέση να προβλέψουν ποια σημεία ενός ασανσέρ θα γεμίσουν πρώτα και ποια λεκάνη στα ουρητήρια θα διαλέξει ένας άντρας. Ξέρουν επίσης πως όταν βρίσκονται πολλοί άνθρωποι σε έναν μικρό κλειστό χώρο όπως είναι το ασανσέρ, εστιάζουν το βλέμμα τους στα κουμπιά ή στις ενδείξεις με τα νούμερα των ορόφων προκειμένου να αποφύγουν οποιαδήποτε οπτική επαφή. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι σε δημόσιους χώρους ή σε μέσα μαζικής μεταφοράς συνηθίζουν να κρατούν μπροστά τους μια εφημερίδα ανοιγμένη όχι για να διαβάσουν αλλά για να «προστατεύσουν» τον χώρο τους. Οι μαθητές μιας τάξης επίσης υποσυνείδητα κάθονται πάντα στην ίδια σειρά στις αίθουσες διδασκαλίας και ακόμα πιο συχνά στην ίδια θέση. "Εάν μπορούσαμε να βιντεοσκοπήσουμε μια ομάδα φοιτητών που προσέρχεται στο τραπέζι μιας βιβλιοθήκης θα βλέπαμε πως οι πρώτες θέσεις που θα καταλαμβάνονταν θα ήταν οι γωνιακές λέει ο επικοινωνιολόγος Dr. Archer. Δεν πρόκειται για κάτι κακό, ή παράξενο, αλλά για ασυνείδητους κώδικες συμπεριφοράς που κάνουν τους ανθρώπους να αποσύρονται σε γωνίες δημιουργώντας μια απόσταση ανάμεσα στον εαυτό τους και τους άλλους ή να στέκονται σε ίσες αποστάσεις ο ένας από τον άλλο, όπως τα πουλιά πάνω στα ηλεκτροφόρα καλώδια. Αυτή η συμπεριφορά υπακούει σε έναν άγραφο νόμο που αφορά τον προσωπικό χώρο του καθενός μας και είναι απόλυτα φυσιολογική. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα νιώσεις δυσάρεστα γιατί κάποιος ήρθε πολύ κοντά σου, δεν σημαίνει πως είσαι υποχόνδριος. Σημαίνει απλά πως οι αισθήσεις σου χτύπησαν συναγερμό γιατί κάποιος πέρασε τον προσωπικό σου φράχτη…